Erakunde sindikal sinatzaileok erabat gaitzesten ditugu administrazio publikoetan egonkortze-prozesu faltsuen ondorioz egiten ari diren legez kanpoko kaleratzeak.

Administrazio publikoetan behin-behinekotasuna murrizteko premiazko neurriei buruzko 20/21 Legearen aplikazioan dagoen arbitrariotasuna salatzen dugu, eta Lurralde Politikako eta Funtzio Publikoko Ministerioa erantzule egiten dugu idazkiaren anbiguotasunagatik; izan ere, horrek aukera ematen die administrazioei pertsonak egonkortzeko bidean ez doazen interpretazioak egiteko, gertatzen ari den bezala.

Lege horrek hainbat neurri ezartzen ditu Administrazio Publikoetan behin-behinekotasunaren abusua murrizteko, eta, nahiz eta neurri horiek ez diren nahikoak behin-behinekotasunaren arazoa konpontzeko, ez datozen bat 1999/70/EE Zuzentarauarekin, ez eta Europar Batasuneko Justizia Auzitegiaren jurisprudentziarekin ere, aurrerapen bat dira legedi nazionalean behin-behinekotasuna eteteko.

Ildo horretan, ikusten ari gara, duela hilabete batzuetatik hona, hainbat kolore politikotako udal txiki eta administrazio asko aldi baterako langileak egonkortzen ari direla, lege honen babesean hamarkada askoko esperientzia dutenak; beste administrazio batzuek, berriz, hautaketa-prozesuen arrabolarekin jarraitzen dute, kasu askotan iraungita, eta beste batzuetan legea indarrean sartu baino lehen deitu ziren, premeditazioarekin eta malgutasunarekin, eta, gaur egun, hori guztia barne hartzen ez duten eskaintzak argitaratu behar dituzte.

Enplegu publikoan behin-behinekotasuna murrizteko premiazko neurriei buruzko abenduaren 28ko 20/21 Legea oinarrizko araudia da, salbuespenezkoa eta nahitaez bete beharrekoa, eta horrek ezin du ondoriorik izan langile publikoentzat, hain desberdinak diren aldi baterako abusuen kasuan. Administrazio batzuetan, aplikazioaren bidez, karrerako langile publiko edo finko gisa aitortuko dira hainbat urtez aldi baterako kontratupean lan egin duten langileak. Eta beste batzuetan, aldiz, esperientzia gehien duten langileak doan kaleratzea.

Desberdintasun horiek aplikatzean, hautsi egiten da oinarrizko eskubidetzat jotzen den edozein berdintasun-printzipio konstituzional.

Gobernuaren ekintza koordinatuak, hainbat komunikazio-lobbyren laguntzaz, are gehiago areagotzen du nahasmendua, behin eta berriz azpimarratzen baitu 5 urte baino gehiagoko aldi baterako pertsona guztiak finko egingo dituztela oposiziorik gabe. Egia erdiak, errealitatetik urrun daudenak eta lan-eremuan langile finkoekin eta oposiziogileekin konfrontazio-giroa areagotzen dutenak, eta kasu askotan erasandako langileen osasun mentalean eragina izaten ari direnak.

Administrazioentzat lanean ari direnen balio profesional eta pertsonalaren aitorpen falta nabarmena dago, eta ez da kontuan hartzen jarrera hori sortzen ari den faktore emozionala eta sufrimendua, zerbitzu publikoa izateko benetako bokazioa izanik Ongizate Estatuaren garapena zaintzen duten gizon-emakumeen artean, baliabide gutxirekin, prekarietatea ahaleginarekin, esperientziarekin eta dedikazioarekin ordezkatuz. Pandemia honek ebidentziak utzi ditu osasun-alertako egoerei eta era guztietako hondamendiei aurre egiteko kalitatezko zerbitzu publiko indartsuak izateko beharraren inguruan.

Hamarkadetako esperientziarekin giza balioa galtzea ez dagokio zerbitzu publikoak defendatzen dituela dioen gobernu bati, eta eslogan huts gisa agertzen da, non” inor atzean ez utzi” propaganda-aldarrikapen hutsa den.

Hala, langileen esperientzia gutxiesten dute. Batez beste 50 urte dituzte langileak kaleratzen ari dira (gehienak emakumeak), inolako kalte-ordainik jaso gabe eta gizarte-bazterkeria jasateko arrisku handiarekin.

Sektore publikoak, sektore pribaturako eredu izan beharrean, aldi baterako kontratuen tasa handiagoa du, eta iraupen mugatuko kontratuei eusten die lege-iruzur nabarmenarekin.

Ez da onargarria kontratazioan gertatzen diren abusuen aurrean lan-ikuskaritzarik ez egotea, ezta abusuak egiten dituzten administrazioei inolako zehapenik ez ezartzea ere. Eta ez da onargarria gaur egun administrazio publikoetan kaleratze libre eta doakoak indarrean jarraitzea.

Gogorarazi nahi diegu Jaurlaritzari eta administrazioei 20/2021 Legeak konpromiso batzuk dituela Europar Batasunarekin, PRTR Berreskuratze, Eraldaketa eta Erresilientzia Planaren bidez. Konpromiso horien artean, 23. osagaiko edukiak nabarmentzen dira (lan-merkatu dinamiko, erresiliente eta inklusibo baterako politika publiko berriak), eta horiek betetzeak Next Generation funtsen pertzepzioa baldintzatzen du, horietan oinarritzen baita berreskuratze ekonomikoa. Lege hau aplikatzen jarraitzen bada, administrazio askotan egiten ari den bezala, ez da lortuko behin-behinekotasuna % 8ra murrizteko helburua, auzia areagotuko da eta Europako funtsen etorrera baldintzatuko da. Sendo sinesten dugu Europar Batasunak sektore publikoari buruz sustatzen duen planteamenduan, ekonomiaren eta gizartearen susperraldian duen lidergo-eginkizunean motor eta eredu gisa, eraldaketa-palanka gisa jardunez, bai barne-eremuan (aurrerapenak bultzatuz eta txertatuz), bai kanpo-eremuan (ekimen pribatuaren traktore gisa jardunez).

Gogorarazi nahi dugu Europak oraindik ere balioesten duela ea lege hau 1999/70/EE Zuzentarauarekin bat datorren; izan ere, zuzentarau hori gorabehera, oraindik ez da transkribatu sektore publikoan, ez baitago legez zehapen eraginkor, proportzional eta disuasio-zehapenik iraupen jakineko kontratuen iruzurrezko erabileraren aurrean.

Era berean, gogorarazten dizuegu lan-egonkortasuna eskubidea dela, baita sektore publikoan ere, eta Europako arauarekin bat etorri behar duela.

Horregatik guztiagatik, erakunde sinatzaileok 20/21 legea administrazio guztientzat bidezkoa eta berdina izatea aldarrikatzen dugu. Aldi baterako langileak egonkortuko dituen lege bat nahi dugu, behin-behinekotasuna % 8ra murrizteko eta sektore publikoan esperientzia mantentzeko helburua bete dadin, pertsonak egonkortuz eta plaza-kopurua handituz zerbitzu publiko hobea emateko.

Salatu nahi dugu, halaber, ez dagoela horri buruzko benetako negoziaziorik sindikatuen ordezkariekin, Gobernuak ez baitie jaramonik egin Estatuko administrazioetan ordezkaritza zabala duten gure erakunde sindikalek behin eta berriz egindako negoziaketa-eskaerei.

Horregatik guztiagatik, mobilizazioak bultzatuko ditugu berriro, benetako konponbide justu bat lortu arte. Izan ere, argi dago zerbitzu publikoa pertsonek egiten dutela, eta ez plazek.