Gaur, 2023ko martxoaren 29an, “Gizarteratzeko eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren Legea” sartuko da indarrean, eta horrek DSBEaren, EPOaren, Gizarteratze Aktiboko Hitzarmenen eta GLLen egungo legeria, 2008tik indarrean zegoena, erabat indargabetzea dakar.

Lege hori 2022ko abenduaren 29an atera zen aurrera, EAJren, PSEren eta Elkarrekin Podemosen aldeko botoekin eta EH Bilduren abstentzioarekin, nahiz eta gizartearen gaitzespen zabala eragin. Euskal Herriko Eskubide Sozialen aldeko Gutunak ere gaitzespena helarazi zuen, bai Legebiltzarrean egindako agerraldian, bai legea onartu aurretik kalean egindako mobilizazioetan.

Lege hau 1989az geroztik onartzen den bosgarrena da, eta ez dakar inolako berritasunik pobreziaren aurkako borrokaren ereduan, gauza bera da, baina kezkatzen gaituzten hainbat gai nagusirekin, legea indarrean sartzen denetik borrokatuko ditugunak:

  • Lege honek zehapen- eta kontrol-sistema berriak ezartzen ditu, Lanbideko ikuskatzaileen kidego berri bat sortuz. Hasierako plantilla 25 pertsonakoa izango da, eta agintaritzaren agentetzat hartuko dira ikuskapen-jardueran. Neurri hori guztiz ulertezina da DSBE jasotzen duten pertsonen arteko iruzurra barregarria denean, % 0,7tik beherakoa. gizarte-prestazioak kobratzeko eskubidea duten pertsona pobreen kriminalizazioa eta estigmatizazioa baino ez du bilatzen.

  • Lege berriak ez du ezabatzen Eusko Jaurlaritzak 2012an aurrekontuen bidez ezarri zuen DSBEaren zenbatekoen %7ko murrizketa. Zenbatekoak kalkulatzeko eredua ere aldatzen du, kasu guztietan txikiagoak baitira 2008ko legea aplikatzetik datozenak baino, LGS-rekin inongo loturarik gabe.

Era berean, salatzen dugu Eusko Jaurlaritzak saltzen dituen hobekuntza guztiak. Pobreziarekin amaitzeko pentsatuta ez dagoen lege honek letra txikia du eta DSBEa eskuratzea zailtzen duten betekizunak ugariak dira:

  • DSBE jasotzeko eskubidea izateko adina egungo 23 urtetik 18ra jaistea erabat baldintzatuta dago. 18 urtetik gorako pertsonek DSBE jasotzeko baldintza ugari bete beharko dituzte eta kasu gehienetan ezingo dituzte bete.

  • Erroldako 3 urteak bakarrera murrizteak bakarrik edukiko du eragina adingabeak edo desgaituak dituzten familiengan.

  • Etxebizitzako Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta kobratu ahal izateko etxebizitza bakoitzeko 2 bizikidetza-unitateren muga kentzea lotuta dago laguntza horrek jasandako murrizketarekin, %15eko murrizketa, hain zuzen ere.

EH-ko Gutun Sozialetik salatu nahi dugu egungo egoeran gizartearen parte handi batean pobretzea areagotzen ari dela, eta politika publikoen norabidea aldatzea eskatzen dugu, egoera horri errotik heltzeko eta bizi-baldintza duinen alde egiteko. Horregatik, pertsona pobreak kriminalizatzea baino bilatzen ez duten neurriak bertan behera uztea eskatzen dugu, eta aldarrikatzen dugu pobreziarekin behingoz amaituko duen lege bat ere. Argi daukagu borondate politiko kontua dela, eta Euskal Herriko Eskubide Sozialen Aldeko Gutunetik pertsona guztientzako bizitza duina bermatzeko presioa egiten jarraituko dugu, gaur Eusko Legebiltzarraren aurrean egin den bezalako mobilizazioekin.